‘12-18 Kasım Dünya Diyabet Haftası’ kapsamında toplumda diyabetli hasta sayısının giderek artış gösterdiğine dikkat çeken Özel İskenderun Gelişim Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Eray Albayrak, diyabeti önlemek için beslenme alışkanlığına dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Diyabetin ciddi organ kayıpları ve erken mortaliteye neden olabilen kronik bir hastalık olduğunu ifade eden Albayrak, “Diyabet; pankreastan salgılanarak, kan şekerinin kullanımını düzenleyen insülin hormonu salgısının tamamen veya kısmen yetersizliği veya eksikliği sonucunda meydana gelen kan şekeri yüksekliği ile karakterize karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasının bozulduğu bir hastalıktır. Diyabetli bireylerde insülinin eksikliği veya etkisizliği sonucu, şeker hücre içine giremez ve kanda miktarı yükselir. Sık idrara çıkma, aşırı susama ve çok su içme gibi belirtiler, kan şekerinin belirli bir düzeyi geçmesi ve idrarla atılmaya başlanması sonucu görülür. Şeker hastalarının kendilerini sağlıklı ve iyi hissedebilmeleri, yeterli ve dengeli, kısacası sağlıklı beslenmeleri ile mümkündür. İlaç, tıbbi beslenme tedavisi, eğitim, egzersiz ile diyabetin kontrolü sağlanır” açıklamasında bulundu.
“Bu endişeden kurtulmak şart!”
Diyabetle yaşamanın, mahrumiyet hissiyle yaşamak olmadığını dile getiren Eray Albayrak, “Tıbbi beslenme tedavisinde; besin seçimini ve medikal durumu etkileyecek beslenme, medikal ve sosyal davranışları saptar. Medikal gereksinimlerine ve beslenme alışkanlıklarına göre beslenme programını geliştirir. Tedavi değişikliklerini önerir, kendi kendine bakım eğitimini sağlar ve tedavi sonuçlarını değerlendirir. Tıbbi beslenme tedavisi ile hedeflerimiz, prediyabetik bireyler için; orta düzeyde ağırlık kaybı ve ağırlık kazanımını engelleyen sağlıklı besin seçimi ve fiziksel aktiviteyi arttırarak, diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaktır. Diyabetik bireyler için; en iyi metabolik sonuçlara ulaşarak ve sürdürerek diyabetin kronik komplikasyonlarını önlemek ve tedavi etmektir. Diyabetle yaşamak, mahrumiyet hissiyle yaşamak demek değildir. Öncelikle yapılması gereken diyabeti tanımak ve anlamak olacaktır. Sağlıklı ve doğru besin seçimi, karbonhidratlı besinleri tanıma ve anlama, beslenme düzeni oluşturma gibi aşamalarla beraber gerçekleştirilen beslenme alışkanlıklarındaki değişiklik daha kaliteli bir yaşam için şarttır” dedi.
“Hangi yiyecekler şeker içerir?”
Şeker hastaları için sakıncalı olan besinler hakkında bilgiler veren Albayrak, “Çay şekeri, bal, reçel, pekmez, marmelat, çikolata, helva çeşitleri, hazır meyve suları, pasta, tatlı, meşrubatlar vb. içeriğindeki şekerler hızlı bir şekilde emilirler ve kan şekerinde ani yükselmelere neden olurlar.
Ekmek, pirinç, makarna, patates, un, mısır, kuru baklagiller gibi yiyeceklerin içeriğindeki nişasta vücudumuzda şekere çevrilir, ancak bu gibi besinlerin şekere çevrilme süreçleri yavaş olduğundan kan şekeri daha geç veya yavaş yükselir. Posa içeriği bakımından zengin besinler, kepekli ekmek, bulgur, kuru baklagil, kan şekerinin daha geç ve yavaş yükselmesini sağlarlar. Şeker hastalarında sakıncalı olan besinler ise; şekerli tatlılar, pastalar, şekerli bisküviler, alkollü içecekler, meşrubatlar, yağda kızartmalar, kavurmalar, sakatatlar, bütün yağlı yiyecekler, içeriği bilinmeyen hazır besinler, kuyruk yağı, tereyağı, margarin, çok tuzlu besinlerdir” dedi.
“Vücut ağırlığınızı kontrol altında tutmalısınız”
Şeker hastalarına önerilerde bulunan Uzman Eray Albayrak, “Kan şekerinin kontrol altında tutulması çok önemlidir. Bu nedenle; diyetisyeniniz tarafından hazırlanan beslenme programınız ihtiyacınıza göre planlandığı için yiyeceklerinizi belirtilen miktarlarda ve öğünlerde, her zaman aynı saatte yemeniz doğru olandır. Yemeklerinizi haşlama, ızgara ve fırında olmak üzere uygun pişirme seçenekleri ile hazırlayınız. Yemeklerinizde katı yağ yerine sıvı yağ tercih ediniz. Vücut ağırlığınızı kontrol altında tutunuz. Günlük posa içeriği zengin besinleri, posa gereksiniminizi karşılayacak miktarlarda tüketmeye özen gösteriniz. Hazır satılan içeriği bilinmeyen ürünleri diyetisyeninize danışmadan tüketmeyiniz. Çalışma ve uyku saatlerinizin düzenli olmasına dikkat ediniz. Egzersiz programı başlamadan önce doktor kontrolü gereklidir. Egzersiz, çok büyük faydalarının yanında kan şekerini düşürmesi gibi zararlı tarafları da doğurabilir. Kan şekerinin iyi metabolik kontrolü olan ve diyabetin akut/kronik komplikasyonlarına sahip olmayan bireyler için uygundur” şeklinde konuştu.
