Geçtiğimiz günlerde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), toplum sağlığına yönelik zararları en aza indirmek amacıyla elektronik sigara kullanımının kontrol altına alınması için acil eylem çağrısında bulundu. Sigaradan daha az zararlı olarak kabul edilen ve kullanımı gittikçe yaygınlaşan elektronik sigaranın içeriğindeki kimyasalların en az sigara dumanında bulunanlar kadar zararlı olduğunu söyleyen KOAH Hastaları Derneği Başkanı ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye’de sigara ve elektronik sigara kullanımına dair önemli bilgiler paylaşıyor.
Tüm dünyada 2 milyar insanın sigara ve diğer tütün ürünlerinin bağımlısı olduğunu söyleyen DoktorTakvimi göğüs hastalıkları uzmanlarından KOAH Hastaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, bağımlıların yüzde 80’inin gelişmekte ve geri kalmış ülkelerde yaşadığını dile getiriyor. Prof. Dr. Mecit Süerdem, 2018-2023 Tütün Kontrolü Planı’na göre Türkiye’de sigara içenlerin sayısının 15 milyondan fazla olduğunu belirtiyor. İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi’nin hazırladığı Tütün Raporu’na göre ülkemizde 15 yaş ve üzeri toplam nüfusta her 4 kişiden en az 1’i sigara kullanıyor. Bu orana göre yaklaşık 20 milyona yakın kişi düzenli sigara içicisi. Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi (Eurostat) raporuna göre ise Avrupa ülkelerinde en fazla sigara içilen ülke yüzde 29 ile Bulgaristan. İkinci sıradaki Türkiye’de ise halkın yüzde 27,3’ü sigara içiyor. AB ortalaması ise yüzde 18,4.
Sigara bağımlılarının çoğunun sigara içmeyi çocukluk ve ergenlik döneminde denediklerini söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, sigara bağımlılarının yüzde 70’inin düzenli sigara içmeye 18 yaş civarında başladığını ve düzenli sigara içmeye başlayanların da birkaç yıl içinde günlük sigara içimini önemli oranda artırdıklarını dile getiriyor.
Türkiye, kişi başına düşen ortalama günlük sigara adedi sayısında dünya birincisi
Türkiye’nin sigara kullanan bireylerde kişi başına düşen ortalama günlük sigara adedinde 17.1 sayısıyla dünya birincisi olduğu belirten KOAH Hastaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye’yi günlük 17 sigara ile Yunanistan, 15.7 sigara ile İsrail, 15.5 ile Japonya ve 15.4 adetle de Avusturya’nın takip ettiğini söylüyor.
“Tütün sektörü bir sömürü düzeni oluşturuyor”
Üreticinin önerdiği şekilde kullanıldığında tüketiciyi öldüren ve satışı yasal olan tek ürünün tütün olduğunun altını çizen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Gelişmiş ülkelerin çok uluslu tütün şirketleri tütün satarak insanları hastalandırıyor ve sonra bu hastalıkların ilaçlarını satarak kazançlarını katlayarak artırıyorlar. Dolayısıyla tütün sektörü kelimenin tam anlamıyla bir sömürü düzeni oluşturmaktadır. Bu firmalar savaşlardan çok daha fazla insanı öldürerek bir ölüm makinası gibi çalışıyorlar” diyor.
“Pasif içicilikten en çok çocuklar etkileniyor”
Yayınlanan raporlarda pasif içiciliğin sağlık üzerindeki zararlarının kesin olarak kanıtlandığını söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Pasif içicilikten en çok çocuklar etkilenmektedir. Ebeveynleri sigara bağımlısı olan çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonları sık gelişmekte ve astım bu çocuklarda daha yaygın görülmektedir. Erişkinlerde ise pasif içicilik ile akciğer kanseri, solunum yolu enfeksiyonları, KOAH ve astım riskinin arttığı bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir” ifadelerini kullanıyor.
“Sigarayı bırakmak için kararlı olmak gerekiyor”
Sigarayı bırakmada en önemli belirleyicinin mutsuz bir sigara içicisi olmak ve sigarayı bırakmakta kararlı davranışlar sergilemek olduğunu söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Kesin kararlılık oluşturduktan sonra artık eyleme geçmek dönemi başlamalıdır. Sigaranın bırakılması konusunda izlenecek yardımcı metotlar, nikotin eksikliğinin tamamlayıcı tedavileri ve davranışsal yöntemler için sağlık kurumlarında yer alan sigara bırakma poliklinikleri ile ALO171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’ndan yardım almak” diyor.
“Sigarayı bırakmanın sağlık üzerindeki yararlı etkileri bireyseldir”
“Sigara bağımlısı bir bireyin sigarayı bıraktıktan sonra sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin kaybolması veya azalması kadar önemli olan bireyin özgüvenini kazanması ve kendine saygı duymasıdır” diyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, şöyle devam ediyor: “Sağlık üzerindeki olumlu etkiler bırakana kadar sigaranın oluşturduğu sağlık zararlarının şiddeti ve kalıcılığıyla ilgilidir. Bunun için kesin bir tablo oluşturmak mümkün değildir. Başka bir ifadeyle sigaranın bırakılmasının sağlık üzerindeki yararlı etkileri tamamen bireyseldir. En az 20 yıl günde bir paket sigara içmiş kişilerin KOAH’ın erken tanısı için yılda bir kez solunum fonksiyon testi yaptırmaları gerekmektedir. Sigara bırakılmış olsa dahi bu bireylerin, akciğer kanserinin erken dönemde tanısı için ömür boyu yılda bir kez akciğer tomografisi çektirmeleri gerekir.”
“Elektronik sigara, ağır solunum yetmezliği ile akciğer hasarına yol açabilir”
Sigaradan daha az zararlı olarak kabul edilen ve kullanımı gittikçe yaygınlaşan elektronik sigaranın içeriğindeki kimyasalların en az sigara dumanında bulunanlar kadar zararlı olduğu söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Elektronik sigaralar normal sigaralardan daha az kimyasal maddeye sahip olsa da içlerinde oldukça zararlı olan ağır metaller, kurşun, organik kimyasallar ve kanserojen maddeler bulunuyor. Her geçen gün elektronik sigaranın sağlığa zararlı etkileri açığa çıkmaktadır. Elektronik sigaranın dumanı, sigara dumanına benzer şekilde akciğerlere zarar verebilir ve ağır solunum yetmezliği ile akciğer hasarına yol açabilir. Diğer yandan elektronik sigaranın zararlı etkileri sadece akciğerlerle sınırlı olmayıp özellikle kalp ve diş sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır” diyor.
“Elektronik sigarayla sigara bırakılamaz”
Elektronik sigaraların normal sigaralardan farksız olarak yüksek derecede bağımlılık yapıcı madde olan nikotin içerdiğini belirten Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Dolayısıyla sigarayı bırakmada kullanılamaz. Elektronik sigara içen sigara bağımlılarında tekrar sigaraya başlama riski çok yüksektir. Sigarayı bırakmada en etkili yöntem sigaranın birden bırakılmasıdır” şeklinde konuşuyor.
“Gençlere elektronik sigaranın zararları anlatılmalı”
Kullanımı gençlerde yaygın olan elektronik sigaraların ileride normal sigara içiminin başlamasına zemin oluşturacağını söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Masum bir davranışmış gibi gösterilen elektronik sigarayı içen gençlerin ebeveynleri çocukları sigara içiyormuş gibi tepkiler oluşturmalıdır. Gençleri ikna etmenin en etkili yöntemlerinden birisi elektronik sigaranın zararlarını içeren yazıları onlara okumak veya okutmaktır” diyor.
