Turizm sezonunun açılması ile birlikte Türkiye Gümrük Bölgesine yolcu girişleri artıyor. Sınır kapılarında mağduriyetlerin yaşanmaması için gümrük idaresince gerekli tüm tedbirler alınıyor. Ancak yurtdışından turistik kolaylıklardan istifade ile yolcu beraberinde taşıt getireceklerin hak ve süre konusunda bilgilendirilmesi önem arz ediyor.
Bilindiği gibi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 29 Eylül 2009 tarihli 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince; olağan durumda, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ikamet eden, diğer bir deyişle yerleşik olan kişiler ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı taşıtlarını turistik kolaylıklar kapsamında yurtdışından geçici olarak getirebilmektedir.
O halde ‘yurtdışında yerleşik’ ne demektir?
Kişinin son bir yıl içerisinde 185 günden uzun bir süre Türkiye dışında bulunması halinde yurtdışında yerleşik olduğu kabul edilmektedir. Bir yıl hesabı yapılırken Türkiye’ye geliş tarihinden bir yıl geriye doğru gidilerek, giriş-çıkış kayıtlarına göre hesap edilmektedir.
Ayrıca turistik kolaylıklar kapsamında getirilecek yabancı plakalı taşıtın ikamet edilen ülkede kayıtlı olması gerekmektedir.
TAŞITLARIN KALIŞ SÜRESİ VE CEZALAR
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişinin taşıtı ile birlikte Türkiye’de kalabileceği azami süre 730 gündür. Yabancılara ait taşıtlara verilecek süre bu kişinin Türkiye’de kalabileceği süre kadardır.
Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları için kanuni yurtta kalma süresinin bitimini takip eden 3 ayı aşmayan sürede yurtdışı edildiğinde veya gümrükçe onaylanan bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğunda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241/5-6 maddesi uyarınca 6 kat usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları için kanuni yurtta kalması süresinin bitimini takip eden 3 ayı geçen sürede yurtdışı edildiğinde veya gümrükçe onaylanan bir işlem veya kullanıma tabi tutulduğunda; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi uyarınca aracın gümrük vergisi tutarının ¼’ü oranında para cezası tahsil edilmektedir.
GÜMRÜĞE İBRAZI ZORUNLU BELGELER
Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen taşıt için gümrük idaresine ibraz edilmesi gereken belgeler vardır. Bunlar; taşıtın mülkiyet belgesi, taşıta ait Türkiye’de geçerli sigorta poliçesi, kişinin pasaportu, yurtdışından emekliler için emekli olduğuna ilişkin konsolosluktan onaylanmış Türkçe tercümeli emekli olduğunu gösterir bilgelerin ibrazı gerekmektedir.
Taşıtın mülkiyet sahibi dışında başka bir şahıs tarafından vekâleten getirilmesi durumunda;
- Elçilik, konsolosluk veya noterlikçe onaylı vekâletnameler,
- Taşıtı geçiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin gümrük giriş idaresinde hazır bulunmaları halinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrük idarelerince onaylanan vekâletname,
- Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet ve mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belgeler,
- Uluslararası Tur İttifakı (AİT) ve Uluslararası Otomobil Federasyonu (FİA) üyesi ülkelerin otomobil kuruluşlarınca düzenlenen belgeler,
- Otomobil firmaları ve diğer tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurullarının imza ve onayını içeren vekâletnameler,
- Kiralanmak suretiyle (Rent a Car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi gibi belgeler,
Vekâlet belgesi olarak kabul edilmektedir.
Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen taşıtlar pasaporta kaydedilerek süre sonuna ilişkin meşruhat düşülmektedir. Bu işlemler için gümrük idaresince herhangi bir ücret alınmamaktadır.
TÜRKİYE’DE YERLEŞİK KİŞİLER!
Türkiye’de yerleşik bir kişinin yurtdışından geçici olarak araç ithal etmesi mümkün değildir.
Turistik kolaylıklar kapsamında getirilen taşıtların Türkiye’de yerleşik kişilerce kullanılması mümkün değildir. Bu durumun tespiti halinde araç sahibi ile hak sahibi olmayan kişiler hakkında ayrı ayrı 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi uyarınca cezai işlem yapılmaktadır. Taşıt da yurtdışı edilmektedir.
Türkiye’de yerleşik bir kişinin, yurtdışında yerleşik başka bir kişiye ait aracı vekâleten de olsa geçici olarak ithal etmesi mümkün değildir.
Yabancı olan eşin yurtdışından taşıt getirebilmesi için yurtdışında 185 gün bulunması gerekmektedir.
Ayrıca turistik kolaylıklar kapsamında yapılan işlemlerde kişinin uyruğunun bir önemi bulunmamaktadır. Kişilerin yurtdışında yerleşik olup olmadığı göz önünde bulundurulmaktadır.
Türk vatandaşlığından çıkan veya çifte vatandaş olanların turistik kolaylıklar kapsamında araç getirmesi mümkündür. Turistik kolaylıklar kapsamında taşıt getirebilmesi için uyruğun bir önemi yoktur. Sadece yurtdışında yerleşik olmak yeterlidir.
Dolayısıyla da turistik kolaylıklar kapsamında turistik kolaylık kapsamında yabancı plakalı taşıt getirebilmek için Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik olma şartının sağlanması gerekmektedir. Bu şart, emekli-çalışan, yerli-yabancı ayrımı olmaksızın taşıtın ülkeye girişinde kontrol edilmektedir.
Özellikle Türkiye’de uzun süreli kalan başta yurt dışından emekli çifte vatandaşlar, mavi kart hamili vatandaşlar ile yabancı vatandaşların, geriye doğru bir yıl içinde yurtdışında 185 gün kalmış olma şartını yerine getirmiş olmaları gerekmektedir.
Zira süre şartını sağlamayan kişilerin taşıtlarının Türkiye’ye girişine izin verilmemektedir. Kişilerin, sadece pasaport giriş-çıkış kayıtlarına bakarak yapacakları süre hesabı, yaşanabilecek mağduriyetlerin önüne geçecektir!
