Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın ev sahipliğinde, TOBB ile Türk Patent ve Marka Kurumu’nun işbirliğiyle 2017 Nisan ayında Antakya’da gerçekleşen “Coğrafi İşaretler Bilgilendirme Toplantısı” sırasında gündeme gelen ‘yöresel’ tatlardan biri daha tescillendi.
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 41 inci Maddesi kapsamında 06.09.2017 tarihinden itibaren korunmak üzere 12.06.2018 tarihinde tescil edilen Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), bu konuda ciddi çalışmalar yapan ve süreci ‘yöresel tatlar’ başlığında takip eden Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın (ATSO) son başarılı adımlarından birini oluşturdu.
Antakya’nın meşhur çökeleği için ‘tescil’ sinyali, ilk olarak, 2017 Nisan ayında Antakya’da gerçekleşen “Coğrafi İşaretler Bilgilendirme Toplantısı” sırasında gündeme gelmiş, konuya ilişkin konuşan ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, Hatay başlığında coğrafi işaretlemeyi çok önemsediklerini ifade ederek, 2007 yılında Antakya Künefesi’nin coğrafi işaretini aldıklarını ve bu ürünü ihraç edilir hale getirdiklerini anlatmış, ayrıca şu mesajı vermişti:
“Şimdi Tuzlu Yoğurt ve Antakya Sürk Peyniri’nin başvurusunu yapacağız. Bu kapsamda çalışmalarımız sürüyor. Bünyemizde Coğrafi İşaretler Strateji Birimi kurduk. Nesillerimize aktaracağımız yöresel ürünlerimizin pazar payının arttırılması için çalışmalarımız devam ediyor.”
-İÇERİĞİ-
Türk Patent ve Marka Kurumu, tescil sürecini tamamlayan Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) için yaptığı kısa açıklamada, söz konusu yöresel tadın tanımını ve ayırt edici özelliklerini ise şöyle sıraladı:
“Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği); asitliği ilerlemiş inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe (asit-pıhtısına), başta yörede ‘zahter’ olarak bilinen ve dağlardan toplanan yabani kekik
(Tymbra spicata var spicata) ile birlikte tuz, biber salçası ve isteğe bağlı olarak değişik baharatların ve aromatik
otların (kırmızı acı biber-Capsicum annum, nane-Mentha, kimyon-Cuminum cyminum, kişniş-Coriandrum sativum L., mahlep-Prumus mahaleb L., yenibahar-Pimenta officianalis, zencefil-Zingiber officinale Roscoe, küçük Hindistan cevizi-Cocus nucifera L., karanfil-Eugenia caryophyllata Thunb., karabiber-Piper nigrum L., tarçın-Cinnamomumsp.), istenirse sarımsak ilave edilip yoğrulması ile üretilir. Ürüne elle şekil verildiğinden, armut büyüklüğünde konik bir yapısı bulunmaktadır ve her bir sürkü topağı 150-200 gram ağırlığında, 5-7 cm taban çapındadır.
Antakya Küflü Sürkü, küflendirilerek (küflü hali yörede ‘pişmiş’ olarak adlandırılır) olgunlaştırılır. Bu
süreçte, peynir; görünüm, tat ve koku olarak değişime uğrar. Ancak diğer küflü peynirlerin aksine Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) küfler yüzeyden uzaklaştırıldıktan sonra tüketilir.”
-DAĞ KEKİĞİ-
Türk Patent’in açıklamasında şu kısa hatırlatmaya da yer verildi:
“Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), yöre ile özdeşleşmiş, uzun yıllardır bilinen ve yörenin kültürel mirası olan
bir üründür. Antakya Küflü Sürkü’nün yapımında yöre ustalarının bilgi ve birikimleri önemli olup, üretimi ustalık gerektirmektedir. Ayrıca ürün üretiminde kullanılan dağ kekiğinin yörede yetişen kekik olması gerekmektedir.”
-DENETİM ATSO’DA-
Tescili sürecini tamamlayan Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) için bundan sonraki denetim süreci ise, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde oluşacak uzman bir ekip tarafından yapılacak. Bu konuda yapılan açıklamada, “Antakya Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde; Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nden alanında 1 uzman, Hatay Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü’nden alanında bir uzmandan oluşan denetim mercii tarafından, yılda bir defa periyodik olarak ve şikâyet halinde, şüphe üzerine ve ihtiyaç duyulduğunda ise her zaman denetim kriterleri kapsamında denetimler yapılır” denildi.
-DİĞER İLLER-
Türk Patent tarafından açıklaması geçtiğimiz günlerde yapılan ‘tescil’ süreci tamamlanan başvurular şöyle sıralandı:
Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), Antep Peyniri / Gaziantep Peyniri / Antep Sıkma Peyniri, Adıyaman Besni Üzümü, Amasya Beji Mermeri, Antep Muskası (Gaziantep Muskası) ve Maraş Çöreği.
