CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur, bir grup milletvekiliyle birlikte Meclis Başkanlığına ilettiği önergede, Türkiye’de çocuklar için çıkarılan yasalara dahi uyulmamasını gündeme getirdi. Çalışan çocukların korunmadığını ve çalışması yasak olan işkollarında çalışmanın yanında 15 yaşın altında da çocukların çalıştırıldığını belirten Güzelmansur, çocuk işçi ölümlerine dair çelişkili ve eksik açıklamalarda bulunulduğunu söyledi.
Çocuk yoksulluğunun olduğu 2. ülkeyiz …
OECD’nin 0-17 yaş aralığında ulunan çocukları baz alarak açıkladığı verilere göre, esnek çalışma koşullarında çocuk işçiliği ve çocuk yoksulluğunda yıllara göre artış gözlemlendiğini belirten Güzelmansur, önergede konuyla ilgili şunlara yer verdi: “OECD’nin ülkelere göre açıkladığı güncel verilere göre, çocuk yoksulluğu oranı en yüksek on ülke şöyle sıralanıyor: Kostarika yüzde 27,4 oranıyla birinci sırada yer alırken onu yüzde 22,4 oranıyla Türkiye, yüzde 22 oranıyla İsrail, yüzde 21,5 oranıyla Şili, yüzde 20,9 oranıyla İspanya, yüzde 19, 9 oranıyla Meksika, yüzde 18 oranıyla İtalya, yüzde 14,8 oranıyla Yeni Zelanda, yüzde 14 oranıyla Japonya ve onuncu sırada yüzde 13,3 oranıyla Avustralya yer alıyor. Ülkemiz Türkiye ise OECD’nin açıkladığı güncel verilere göre, çocuk yoksulluğunun en yüksek olduğu ikinci ülke durumunda. Bu durum, Türkiye’nin çocuk hakları konusundaki durumuna dair endişeli soru işaretlerinin oluşmasına sebep olmaktadır. Bu endişeleri destekleyecek bir başka veri seti, Türkiye’de gerçekleşen çocuk işçiliği oranıyla da kendisini göstermektedir.
10 yılda 616 çocuk hayatını kaybetti …
İş Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü dolayısıyla hazırladığı Çocuk İş Cinayetleri raporunu açıklamıştır. 2013-2022 kapsayan raporda, sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve İSİG Meclisi’nin çocuk işçi ölümlerine ilişkin verileri karşılaştırılmıştır. SGK kayıtlarına göre 2013-2021 yıllarını kapsayan 9 yılda 102 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği, bu çocukların 3’ünün kız ve 99’unun erkek olduğu belirtilmiştir. Bu çocukların 4’ünün 14 yaşında, 7’sinin 15 yaşında, 35’inin 16 yaşında ve 56’sının 17 yaşında olduğu kaydedilmiştir. Raporda İSİG meclisinin 10 yıllık verileri de yer almaktadır. Buna göre son 10 yılda en az 616 çocuk çalışırken hayatını kaybetmiştir. Bu çocukların 96’sı kız, 520’si erkektir. 4’ü 4 yaşında, 5’i 5 yaşında, 4’ü 6 yaşında, 5’i 7 yaşında, 12’si 8 yaşında, 12’si 9 yaşında, 24’ü 10 yaşında, 13’ü 11 yaşında, 32’si 12 yaşında, 39’u 13 yaşında, 61’i 14 yaşında, 87’si 15 yaşında, 123’ü 16 yaşında ve 195’i 17 yaşındadır. Bu dönemde toplam 18 bin 683 kişi iş cinayeti sonucu yaşamını yitirmiştir. Raporda ‘4 ve 5 yaşlarında çalışırken ölen 9 çocuk tespit etmiş durumdayız’ ve bunun çocuk işçiliğin bu yaşlarda başladığı anlamına gelmektedir’ denilmektedir.”
Acil önlemler alınmalı …
Söz konusu yaş grubunda ölüm varken ‘5 yaşın altında çalışan çocuk gözlenmemesi’nin bu anketin doğruluğunun sorgulanmasına neden olduğunu belirten Güzelmansur, önergenin sonunda şunlara yer verdi: “Raporda ‘TÜİK verileri (720 bin kişi), çocuk işçiliğin gerçek boyutlarını perdelemektedir. Çocuk işçiliğin azaldığı dayanak gösterine istatistiklerde, sayısı 1,5 milyonu buluna çırak, stajyer ve meslek eğitimi gören öğrenci olmak üzere çocuk işçiliğin ana gövdeleri eksiktir. Öte yandan çocuk işgücü anketleri, yaz aylarında değil, Türkiye’de mevsimsel olarak çocuk işçiliğin en az olduğu Ekim ile Aralık aylarında yapılmaktadır. Bu da çocuk işçiliğin gerçek boyutlarını gizlemektedir.
“İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi olarak, çocuk işçiliğin getirildiği durumu ve çocuk iş cinayetlerinin bir çocuk emek sömürüsü politikası olduğunu vurguluyoruz” denilen raporda, çocuk işçiliğin önlenmesi için acil önlemler alınması gerektiği de vurgulanmaktadır. Türkiye’de çocuklar için çıkarılan yasalara dahi uyulmadığı görülmektedir. Çalışan çocuklar korunmamakta ve çalışması yasak olan işkollarında çalışmanın yanında 15 yaşın altında da çocuklar çalıştır5ılmaktadır. Çocuk işçi ölümlerine dair çelişkili ve eksik açıklamalarda bulunulmaktadır.”
