Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Genel Kurul’a katılan 5 partiden 395 milletvekilinin tümü teklifin kabulü yönünde oy kullandı.
EYT NE ZAMAN RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANACAK?
EYT düzenlemesinin Meclis Genel Kurulu’nda oylanıp yasalaşmasının ardından tüm dikkatler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yöneldi. Erdoğan’ın yasayı en kısa sürede imzalaması bekleniyor. EYT yasasının Erdoğan’ın imzası sonrası Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
SON DAKİKA: BAKAN BİLGİN’DEN EYT AÇIKLAMASI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra başvuruların yapılabileceğini, ilk maaşların nisan ayında ödeneceğini açıkladı.
Bakan Bilgin, TBMM’de AK Parti grup toplantısı öncesi basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Bilgin EYT’ye ilişkin, “Buruk bir sevinç, emekli olacaklarımıza hayırlı olsun. Meclis Genel Kurulu’nda yasalaşan düzenleme Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra müracaat edecekler. Herhangi bir endişeye gerek yok, panik yapmaya gerek yok. Kimse hak kaybına uğramayacak” dedi.
Bakan Bilgin, “İlk maaşlar nisanda mı olacak?” sorusu üzerine, “Tabii, yasal süreç öyle başlıyor. Resmi Gazetede yayımlandıktan sonra ilk ayın başında maaşlar müracaatlara göre ödenecek. Panik yapmaya gerek yok. e- Devlet üzerinden müracaat edebilirler, bir sorunla karşılaşırlarsa e-Devlet üzerinden ki karşılaşmayacaklarını zannediyorum, o zaman bizzat giderek müracaat edebilirler. Mart ayı içerisinde bu olur” dedi.
Bilgin, bütçeye getireceği ek yük ve deprem nedeniyle bir aksama olup olmayacağına ilişkin soru üzerine de “Yok, onların hepsi planlandı, orada bir sorun yok, öyle bir sorunumuz yok” ifadelerini kullandı.
GERİYE DÖNÜK MAAŞ ÖDEMESİ YOK
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeyle, ilgili kanunlara göre, teklifin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak. Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
BİRİNCİ MADDEDE DEĞİŞİKLİK
İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
Teklifin birinci maddesi üzerinde, AK Parti ve MHP’nin ortak önergesi kabul edildi. Buna göre, işverenin sosyal güvenlik destek priminden yararlanması için emekli ve yaşlılık aylığı bağlananların tekrar işe başlatılması için öngörülen 10 günlük süre 30 güne çıkarıldı.
İLK EMEKLİ MAAŞI NİSAN’DA
EYT’nin Resmi Gazete’de yayımlandığı günden itibaren, koşulları yerine getirmiş olan kişiler emeklilik dilekçesi verebilecekler. 5510 Sayılı Kanun’a göre, 4A (SSK) ve 4B (BAĞ-KUR) kapsamındaki kişilerden emekli aylığı almaya hak kazananlara, emeklilik dilekçesi verdikleri tarihten sonraki ay başından itibaren aylık bağlanıyor. 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki kişilerden hala görevde olanların aylıkları, yetkili makamdan alınan emekliye sevk onayı üzerine görevleriyle ilişiği kesildiği tarihi takip eden ay başından başlatılıyor. Buna göre, mart ayı içinde emeklilik dilekçesi verenlerin aylıkları 1 Nisan 2023 tarihinden geçerli olmak üzere bağlanacak. Ancak ilk etapta talebin çok yoğun olmasından kaynaklı olarak bir kısım EYT’linin ilk maaş ödemelerinin bir sonraki aya yani Mayıs’a sarkması da söz konusu.
İŞTEN AYRILMA ZORUNLULUĞU KALDIRILDI
Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.
STAJ VE ÇIRAKLIK BAŞLANGIÇ SAYILMADI
Yaş şartı olmadan 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış herkes prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayarak emekli olabilecek. Ancak EYT yasasında staj ve çıraklık sigortası başlangıç olarak yer almadı.
EYT BAŞVURUSU NASIL YAPILACAK?
EYT şartlarını taşıyan herkes e-Devlet üzerinden veya bizzat SGK’ya kişisel bilgileri içeren form ile başvuru yapabilecek. EYT’de emeklilik hakkı kazananlara bir tahsis numarası verilecek. Emekli Sandığı mensupları ise başvurularını kendi kurumları aracılığı yapacak.
E-DEVLET ÜZERİNDEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
- e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra ‘gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi’ne tıklayın.
- Ardından sayfada çıkan yeni başvuru sekmesine tıklayın.
- Tahsis talep türü olarak ise ‘yaşlılık aylığını” seçin.
- SSK kapsamında aylık talep edeceklerin ‘4A’, Bağkur kapsamına girenlerin ise ‘4B’ seçeneğini işaretlemesi gerekiyor. Seçim yaptıktan sonra ‘başvur’ butonu tıklayın.
- Maaş ödemesinin yapılacağı bankayı seçtikten sonra açıklama kısmına maaşınızı almak istediğiniz şubeyi yazın.
- Diğer iletişim bilgilerini de doldurun.
- ‘Aylık alıyor mu?’ sorusunu da “evet” veya “hayır” olarak yanıtlayın.
- Son aşamada ‘ileri’ butonu ardından ‘başvur’ butonuna basılarak bilgiler SGK’ya gönderilmiş olacak.
SGK’DAN DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI İÇİN REHBER
Kimi askerlik borçlanması, kimi de doğum borçlanması için SGK’nın kapısını çalacak. SGK önlerinde yoğun kuyruklarda beklemek istemeyenler için bir rehber de bulunuyor. Rehber EYT’de sigorta girişini öne çekmek isteyip, doğum ve askerlik borçlanmalarını ödeyecek vatandaşlar için, başvuruların e-Devlet üzerinden nasıl yapıldığına dair bilgileri içeriyor.
E- DEVLET’TEN EYT İÇİN ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI NASIL YAPILIR?
EYT için askerlik ve doğum borçlanması yapacaklar için e-Devlet üzerinden işlemler şu şekilde ilerliyor:
- Öncelikle e- Devlet kullanıcı adı ve şifresiyle sisteme giriş yapılır
- Arama çubuğuna ‘borçlanma’ yazarak arama yapılır
- Kişinin borçlanabileceği hizmet türleri görüntülenir.
- Borçlanma yapılacak sekme seçilir.
Örneğin; askerlik borçlanması yapmak isteyen bir kişi,’ 4A ya da 4B Askerlik Borçlanması Başvurusu’ uygulaması üzerinden açılan ekrandan ‘yeni başvuru’ sekmesini tıklar. Sistem tarafından son sigortalılık statüsü ve askerlik durum bilgisi sorgulaması yapıldıktan sonra başvuru işlemine devam edilir.
- Kişi borçlanma tutarı beyan etmez, borçlanma tutarının hesabında dikkate alınacak kazancı belirler. Bir günlük borç tutarı, kişinin beyan ettiği günlük kazancın yüzde 32’sidir.
- Askerlik borçlanması yapmak istediği tarih aralığını seçer. Son olarak tebligat için adres bilgisi görüntülenir.
- Kişi otomatik olarak gelen mernis adres bilgileri ile devam edebileceği gibi ayrıca bir adres bilgisi de beyan edebilir.
- Başvurusu tamamlanan kişiye başvurusunun hangi üniteye yönlendirildiği bilgisi de verilir.
- Borçlanma başvurusu tamamlandıktan sonra başvuru ilgili üniteye yönlendirilir
- Tahakkuk eden borç tutarı, kişinin belirlediği adrese gönderilmek üzere iadeli taahhütlü olarak postaya verilir.
- Kişi tebliğ edilen borcu, borcun tebliğ edildiği tarihten bir ay içinde kurumun anlaşmalı olduğu bankalardan birine ödemelidir.
- Borcun tamamının yasal süreci içerisinde ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık olarak değerlendirilir.
- Belirtilen süre içerisinde tebliği edilen borcu ödemeyenler ile borcun sadece bir kısmını ödeyenlerin kalan süreler için yeniden başvuru yapmaları gerekir.
- Kişi evrak takip sistemi üzerinden başvurusunun durumumu takip edebilir.
