KÜLTÜR ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, deprem bölgesi Hatay’da zarar gören 293 tescilli kültür varlığı üzerinde çalışmaları sürdürdüklerini belirtti. Ersoy, tarihin ilk ışıklandırma çalışmasının yapıldığı Kurtuluş Caddesi ve Köprübaşı Meydanı’nın odağında yer aldığı bölgede önümüzdeki yıl tamamlanması planlanan kentsel tasarım projesinin de aralarında bulunduğu çok sayıda çalışma için 2,5 milyar TL ödenek ayırdıklarını anlattı.
Bakan Ersoy, bir dizi ziyaret ve toplantı için Hatay’a geldi. İlk olarak Hatay Valisi Mustafa Masatlı’yı makamında ziyaret eden Ersoy, daha sonra Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Öntürk ile bir araya geldi. Daha sonra depremde hasar gören Habibi Neccar Camisi’ndeki restorasyon çalışmalarını inceleyip, görevlilerden bilgi alan Ersoy, Afet Koordinasyon Merkezi’nde düzenlenen Hatay Yerel Yönetim ve STK Toplantısı’na katıldı.
DEPREMDE 293 KÜLTÜR VARLIĞI ZARAR GÖRDÜ
Toplantı sonrası basın açıklaması yapan Ersoy, depremin hemen ardından acil müdahale çalışmalarını gerçekleştirdiklerini, hasar tespit çalışmaları başlattıklarını ve bu kapsamda Afet Kazı Başkanlığı’nı kurduklarını hatırlattı. Ersoy, “Mevcutta 28 cami, 44 mescit, 19 kilise, 200 hamam, 30 han, türbeler, çeşmeler ve kamu binaları olmak üzere toplamda 293 adet tescilli kültür varlığı üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Hatay Müzeleri için acil müdahale uygulamalarını hayata geçirmiştik. Kütüphaneler konusunda da Cemil Meriç, Vali Rahmi Doğan ile Hatay Edebiyat Müze kütüphanelerinin depremde yıkılması nedeniyle şehir müzesinin, Hatay Kent Müze Kütüphanesi olarak yapılmasına karar verdik. Buranın restorasyonu ve tefrişi tamamlanarak hazır hale getirildi” dedi.
368 KÜLTÜR VARLIĞI İÇİN BAŞVURU
Ersoy, yapılan bazı düzenlemelere de değinerek, “Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği ile afet bölgesinde proje yardımı üst limiti 5 katına, uygulama yardımı üst limiti ise 10 katına çıkarılmıştı. Hatay’da Bakanlığımızca 368 adet tescilli taşınmaz kültür varlığı için başvuru yapılırken, 325 adet tecilli taşınmaza proje, 12 adet tescilli taşınmaza da uygulama yardımı yapılması kararlaştırıldı. 2023-2024 dönemlerinde toplam 325 adet tescilli taşınmaz kültür varlığına yaklaşık 225 milyon ve 12 adet tescilli taşınmaz kültür varlığına ise 233 milyon uygulama yardımı yapılması kararlaştırıldı. Öte yandan bu yapılardan 8 adedinin restorasyon süreci de bakanlığımızca yürütülüyor” diye konuştu.
‘3 BOYUTLU MODELLEME İLE OLUŞTURULDU’
Antakya Kent Merkezi Koruma Amaçlı İmar Planı ve Kentsel Tasarım Çalışmaları’nı başlattıklarını belirten Ersoy, şöyle konuştu: “Bu çerçevede 307 hektarlık planlama alanında tarihi araştırma, alanın doğal yapısı, sosyolojik yapı, arkeolojik araştırma, kentsel hafıza araştırması, mimari doku, yapısal karakteristik özellikleri ve planlama tasarımı olmak üzere 8 ana başlıkta çalışmalar tamamlandı. Eş zamanlı olarak arkeoloji, iklim, çevre, sosyoloji alanındaki analizler ile parsel bazında mimari detay çalışmalarına inen, kentin yeniden ihyasına yönelik plan kararları da 3 boyutlu modelleme ile oluşturuldu. Üçüncü adım olarak bakanlığımız ile Türkiye Tasarım Vakfı’nın uzman ekibi ve danışmanların çalışmalarıyla hazırlanan koruma amaçlı imar planı tamamlandı. Söz konusu çalışmalar onaylanmak üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na iletildi. Koruma amaçlı imar planı tamamlanmış ve onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Planlar aynı zamanda askıya çıkmış olup, kamuoyunun bilgisine de sunuldu. Planların detayına ilgili internet sitesinden ulaşmak mümkün. Plan dahilinde 307 hektarlık planlama alanı, eski eserler ve eski eserlere uyumlu yeni yapılarla en özgün haline getirilecek.”
2,5 MİLYAR LİRALIK ÖDENEK
Projenin odak noktasında, tarihin ilk ışıklandırma çalışmasının yapıldığı Kurtuluş Caddesi ve Köprübaşı Meydanı olacağını söyleyen Ersoy, “Bu bölgede; kentsel tasarım projeleri kapsamında kent mobilyaları, aydınlatma elemanları, zemin döşeme kaplamalarının tarihi dokuya uygun şekilde yapılacak. Önümüzdeki yıl tamamlanması planlanan proje için 1 milyar lira ödenek ayrıldı. Hatay’daki restorasyon çalışmaları için 3 genel müdürlüğümüzü görevlendirdik. Kültür Varlıkları ve Müzeler, Vakıflar ile Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüklerimiz burada yoğun şekilde çalışmaları sürdürecek. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüz şu ana kadar 3 adet işin ihale işlemlerini gerçekleştirdi. Hatay Müze Kent Kütüphanesi’nin restorasyonu ve teşhiri tamamlandı. Tescilli yapıların deprem sonrası kültür enkazı ayrıştırılması ve desteklenmesi işleri ise bu yıl içinde tamamlanacak. Hatay Arkeoloji Müzesi’nin açılışını ise önümüzdeki yıl yapmayı hedefliyoruz. 2023-2025 yıllarında söz konusu işler için toplam 2,5 milyar liranın üzerinde TL ödenek aktarılmasını planlandık. Vakıflar Genel Müdürlüğümüz de toplam 64 adet işin ihale işlemlerini gerçekleştirdi. 12 adet işin ihale süreci devam ederken, 5 adetin de ihale hazırlık çalışmaları devam ediyor. Bu başlıktaki çalışmalar için de 2,5 milyar TL ödenek ayırdık. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğümüz de Hatay Edebiyat Müze Kütüphanesi Yapım İşini 2025 yılı Ocak ayında tamamlayacak” dedi.
‘HATAY İLE GAZİANTEP ARASINDA GÖNÜL KÖPRÜSÜ’
Ersoy, Hatay’ın binlerce yıllık tarihi ve kültürel mirasın en önemli temsilcilerinden biri olduğunu belirterek, “Sizlerin de malumu, deprem felaketinde oluşan hasarın giderilmesi amacıyla Hatay Arkeoloji Müzesi, çalışmalar tamamlanana kadar geçici süre ile ziyarete kapatılmıştı. Müze eserlerine erişimin devam ettirilmesi amacıyla Uluslararası Müze Günü kapsamında Hatay Müzesi Müdürlüğü envanterine kayıtlı bazı eserlerin Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nde geçici süreyle sergilenmesi kararı aldık. Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nde düzenlenen ‘Antakya’dan Zeugma’ya: Medeniyetler Buluşuyor’ adlı sergi 31 Aralık tarihine kadar devam edecek olup, serginin bitiminde, eserler Hatay Müzesi Müdürlüğü’ne iade edilecektir. Ülkemizde ve dünyanın her yerinde müzecilik rutini olarak, farklı müzelere ait eserler ödünç alınarak süreli sergiler düzenlenmekteydi. Yaşadığımız deprem neticesinde de ülkemizdeki tüm müzeler, benzersiz bir dayanışma örneği sergilemiş ve kendisi de deprem bölgesinde yer almasına rağmen depremden etkilenmeyen Gaziantep Zeugma Müzesi de destek konusunda adeta bir lokomotif görevi üstlenmiştir. ‘Medeniyetler Buluşuyor’ temasının ikinci ayağı olarak da Hatay Arkeoloji Müzesi’nin açılmasından sonra Gaziantep eserleri, Hatay’da sergilenecektir. Böylelikle Hatay ile Gaziantep arasında bir de gönül köprüsü kurmuş olacağız. Hatay bizim için sadece bir şehir değil, binlerce yıllık tarihi ve kültürel mirasımızın en önemli temsilcilerinden biridir. Aynı zamanda Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün en önemli emanetlerinden biridir. Bu mirası, emaneti gelecek nesillere en iyi şekilde aktarmak için çalışmaya devam edeceğiz. Sözlerimi sonlandırırken depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza bir kez daha Allah’tan rahmet diliyorum. Yaralılarımıza şifa diliyorum. Bu zor günlerde millet olarak birlik ve beraberlik içinde olduk. Tüm Türkiye’nin yüreği ve zihni deprem bölgesindeki kardeşlerimizle birlikteydi. Devletimiz, Hatay için seferber oldu olmaya da devam edecek. Hatay’ı yeniden ayağa kaldırmak için açıkladığımız projelerin durumunu günbegün takip edeceğimden emin olabilirsiniz” diye konuştu
