Ramazan ayının, yaz mevsiminin sıcak ve uzun günlerine denk gelmesi, kronik hastalıkları bulunan kişiler için oruç tutmayı sakıncalı hale getirebiliyor. Gün içinde halsizlik ve yorgunluk şikayetlerine, tansiyon yükselmesi veya düşmesi gibi yeni problemler de eklenebildiğinden özellikle düzenli ilaç kullanan yüksek tansiyon ve kalp hastalarının, hangi durumda oruç tutabileceğinin ya da oruç tutmalarına engel teşkil eden hastalık boyutlarının iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Memorial Dicle Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Gökmen Bellur, kalp ve hipertansiyon hastalarına özel ramazan önerilerinde bulundu.
1- Doktorunuzun önerileri ile hareket edin
Yüksek tansiyon hastalarının bir bölümü düzenli ilaç kullanımına rağmen, ilaçlarının doktoru tarafından planlanması ile oruç tutabilir. Ancak bazı gruptaki hastaların ise oruç tutması sakıncalıdır. Sağlık açısından oruca engel bir durum olup olmadığına doktorla birlikte karar verilmelidir. Kan basıncının kontrol altında olması ve kullanılan ilaçlar oruç tutma konusunda belirleyici faktörlerdir. Bazı yüksek tansiyon hastaları günde bir ilaç kullanırken bazıları da beş farklı ilaca ihtiyaç duymaktadır. Oruç tutarken bu ilaçların bazıları düzenli kullanılamayacağından hasta açısından olumsuz sonuçlara yol açabilir.
2- Tansiyon ilacınız idrar söktürücü özellikteyse bol sıvı alın
İdrar söktürücü olarak gruplandırılan bazı ilaçlar, hastaların sık idrara çıkmasına neden olarak sıvı kaybını artırmakta ve bu da hastanın vücuttan su kaybı sürecini hızlandırmaktadır. Sıvı kaybının düzeyi, kullanılan idrar söktürücü ilacın dozu ile orantılıdır. Bu nedenle idrar söktürücü ilaç kullananlar, gün içerisinde vücuttaki sıvı açığını kapatmak için bol su tüketmelidir. İdrar söktürücü grupta yer almayan diğer ilaçların kullanımında bu durum söz konusu olmayabilir.
3- Böbrek yetmezliği ve kalp hastası olanların oruç tutması sakıncalı
Oruç tutması önemli sağlık sorunlarına yol açabilecek bir diğer hasta grubu da böbrek yetmezliği olan yüksek tansiyon ve kalp hastalarıdır. Böbrek ve özellikle de ileri düzeyde kalp yetmezliği bulunan hastalar, beslenme ve sıvı alma düzenlerine çok dikkat etmelidir. Ramazanın sıcak ve uzun günlerde yaşanması, bu hastalar için oruç tutmayı sakıncalı hale getirmektedir. Ayrıca kalp yetmezliği olan hastalar aynı zamanda idrar söktürücü de kullanmaktadır ve bu durum, vücuttan sıvı ve elektrolit kaybına yol açar. Sıvı tüketimi bu hastalar için hayati önem taşımaktadır.
4- Gün içerisinde belli aralıklarla tansiyon takibi yapılmalı
İdrar söktürücü ilaç kullanmayan, yüksek tansiyonu uzun süredir kontrol altında olan ve başka bir ek hastalığı da bulunmayan kişiler, ramazanda bazı kurallara dikkat ettikleri sürece oruç tutabilir. Gün içinde belli aralıklarla tansiyon ölçümü yapılmalı, havanın çok sıcak olduğu öğle saatlerinde mümkünse dışarı çıkılmamalı, dışarda bulunulacaksa da hafif, terletmeyen pamuklu giysiler ile güneş koruyucu şapka kullanılmalı, sahur ve iftarda yeterli sıvı alımına dikkat edilmelidir. Yüksek tansiyonu henüz tam olarak kontrol altında olmayan, ayrıca başka ek hastalıları da olan hastaların ise oruç tutması sağlık açısından uygun değildir.
5- Özellikle tansiyon hastaları tuza dikkat etmeli
Ramazan ayı boyunca da kalp ve yüksek tansiyon hastalarının beslenmeye özen göstermeleri gerekir. Türkiye’de yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle artan tuz tüketimi özellikle tansiyon hastası olanlar için büyük bir sorundur. Normal sağlıklı bir insanın günlük tuz ihtiyacı ortalama 4-5 gramdır. Ancak ülkemizde bu durum günlük 15 gramı aşmaktadır. Bu nedenle özellikle kalp ve tansiyon hastalarının az tuzlu beslenmeleri sağlanmalıdır.
Ramazanda Hurma Tüketmek İçin Nedenimiz Çok
Gıda, beslenme ve sağlık konularında geliştirdiği projelerle toplum sağlığının geleceğine yatırım yapan Sabri Ülker Vakfı, Ramazan sofralarının baş tacı hurmanın faydalarına dikkat çekiyor.
Kurulduğu 2009 yılından bu yana sağlıklı yaşam bilincinin gelişmesine katkı sağlamak, toplumu beslenme ve sağlık alanlarında bilimsel ve güvenilir bilgiyle aydınlatmak üzere birçok projeyi hayata geçiren Sabri Ülker Vakfı, iftar sofralarında vazgeçilmez bir yeri olan hurmanın besin içeriğine ve sağlığa faydalarına dikkat çekiyor.
Orucu hurma ile açmak iftarda fazla yemeyi önleyebilir
Karbonhidrat, mineral, vitamin, doymamış yağ asitleri ve proteinin yanı sıra lif bakımından da son derece zengin bir meyve olan hurma, özellikle su ile tüketildiğinde tokluk hissi sağlıyor. Bu özelliği nedeniyle orucun hurma ve su ile açılması, iftarda aşırı yemeyi, ani kan şekeri ve kan basıncı artışlarını önleyebilir ve vücut ağırlığı denetimine yardımcı olur.
Sahurda hurma tüketmek kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilir
Hurma, besin bileşimi sayesinde, zihinsel ve fiziki yorgunluğu azaltan bir meyvedir. Sahurda 1-2 adet hurma tüketmek gün içerisinde, kan şekerini düzenlemeye ve kan şekeri düşüklüğüne bağlı baş ağrısı ve halsizlik gibi belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte hurma içerdiği B vitaminleriyle sinir sistemini destekleyerek ve gün içinde artan stresi yönetmeye de yardımcı olabilir. Sahur ve iftarda tüketilen hurma oruçlu iken alınamayan vitamin ve minerallerin karşılanmasına da destek olabilir.
Ramazanda görülebilen hazımsızlık ve kabızlığı önleyebilir
Lif içeriği ile toplam günlük lif alımına katkı sağlayan hurma, oruç süresince yavaşlayan sindirim sistemini canlandırmaya ve böylelikle kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Yine karbonhidrat, lif ve protein içeriği ile tokluk hissini sağlayan hurma iftarda aşırı yemeyi ve buna bağlı olarak görülen hazımsızlık gibi sindirim sistemi sorunlarını önleyebilir.
Ne kadar hurma tüketilebilir?
Türü ve büyüklüklerine göre değişmekle birlikte, bir adet kuru hurmanın ağırlığı yaklaşık 15 gram’dır. Ramazan ayında orucu açmak için 1-2 adet veya sahurda 1-2 adet hurma tüketilebilir. Ramazan ayı haricinde ise dilediğiniz zaman özellikle ara öğünlerde 1-2 adet hurma yiyebilirsiniz. Yeterli ve dengeli beslenmede besin çeşitliğini sağlamak önemlidir. Hurma da diğer meyvelerle birlikte günlük beslenmede yerini alabilir. Anti diyabetik ilaç veya insülin kullanan şeker hastaları da günde 1-2 adet hurma tüketebilir. Tabii, diğer her türlü meyve, besin ve içeceğin tüketimi ile kan şekeri düzeylerindeki değişimi nasıl takip ediyorlarsa hurma için de bunu yapmalıdırlar.
