Dünya Sağlık Örgütü sigarayı en önemli önlenebilir hastalık nedeni olarak tanımlamaktadır. Tüm dünyada her yıl sigaraya bağlı yaklaşık 4,9 milyon insan yaşamını yitirmektedir. Sigara salgınının bu şekilde devam etmesi durumunda 2020 yılında bu sayının 10 milyona ulaşması beklenmektedir.
Sigara ve sigara dumanı, katran, karbonmonoksit ve nikotine ek olarak amonyak, arsenik, hidrojen siyanür, formaldehit ve metan gibi son derece zehirli olan 4.000’den fazla kimyasal madde içerir ve bunların 80 tanesi kanser yapıcı özelliğe sahiptir.
Sigara, kötü huylu kolesterolün artışı, hipertansiyon, kalp hastalıkları ve koroner arter hastalığı için risk faktörü olduğu gibi, kalp krizi riskini 2,5 kat artırmaktadır. Bağışıklık sisteminde meydana gelen zayıflama ile birlikte, erken yaşlanma, her türlü kansere,viral ve bakteriyel enfeksiyona yatkınlık meydana gelir. Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin %35 ‘inin, kadınlarda İse % 15’ inin nedeni sigaradır. Sigara kadında 14.5 yıl, erkekte ise 13.2 yıl yaşam süresini kısaltır.
Sigara bağımlılığı, beyin hücresel yapısında ve fonksiyonlarında kalıcı değişiklikler ile , dürtüsel, önüne geçilemeyen, tekrarlayan sigara kullanımı davranışı ile kendini gösteren kronik bir hastalıktır. Tüm diğer kronik hastalıklar gibi tıbbi tedavi gerektirir ve tedavi edilmez ise ömür boyu sürebilir.
Sigara içen insanların hemen hemen hepsi bu dertten kurtulmak ister, ve tamamı sigaranın sağlıkları için ne büyük bir tehlike oluşturduğunu, çocuklarına ya da sevdiklerine ne kadar kötü bir örnek olduğunu, sigara içmeyenleri ne kadar rahatsız ettiğini ve ne kadar çok maddi kayba yol açtığını bilir. Sigaradan kurtulmak gerçekten kolay bir iş değildir.
Bu kapsamda Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) bünyesinde Sigara Bıraktırma Polikliniğinde Uzm.Dr.Selda BİLGİN DALYAN, kişiye özel tedavi planlamaktadır.Sigara Bıraktırma Polikliniğinde ani ölümlere sebep olabilen karbonmonoksit(egzoz gazı) ölçümleri yapılarak , solunum yollarındaki zararlı madde düzeyi ölçülmekte , kişinin sosyal yaşamına , yeme alışkanlıklarına, maruz kaldığı stres faktörlerine, eşlik eden diğer hastalıklarına, kullandığı başka ilaçların bulunup bulunmadığına göreücretsiz ilaç tedavisiönerilmektedir.
Sigarayı bırakmak, kişinin sağlığında belirgin iyileşmeler sağlamakta, kalp krizi riski, bir-iki yıl içerisinde hızla gerilemekte ve akciğer kanseri riskini azalmaktadır. Sigara 35 yaş öncesi bırakıldığında, bırakanların yaşam beklentisi içmeyenlerle aynı düzeye yükselmektedir.
Sigarayı bıraktıktan 2 saat sonra nikotin vücudunuzu terk etmeye başlar,6 saat sonra kalp atış hızı ve kan basıncı düşmeye başlar.12 saat sonra sigara dumanından kaynaklanan zehirli karbonmonoksit kan dolaşımınızdan temizlenir ve ciğerlerinizin daha iyi çalışmasını sağlar.2-12 hafta içinde kan dolaşımı iyileşir, bu da yürüme, koşma gibi fiziksel aktiviteleri kolaylaştırır,3-9 hafta sonra öksürme, nefes darlığı, hırıltı gibi problemler azalır ve akciğerleriniz güçlenir.5 yıl içinde kalp krizi riski yarı yarıya azalır,10 yıl sonra akciğer kanseri riski yarıya inerken kalp krizi riski hiç sigara içmemiş bir kişinin riskiyle aynı orana düşer.
Son olarak sigara kullanan bir kişinin sağlığı için yapabileceği en faydalı şeyin sigarayı bırakmak olduğunu vurgulamak isteriz. İskenderun Toplum Sağlığı Merkezi ve Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezinde Sigara Bırakma Polikliniğinde konusunda eğitimli personellerimiz ile hastalarımızı yakından izleyerek ve motive ederek davranışsal terapi yöntemleri ve gerektiğinde ücretsiz ilaç tedavisiylehizmet verdiğimizi bir kez daha belirtmek isterim.
Değerli halkımıza ve siz basın mensuplarına göstermiş olduğunuz ilgiden ve hassasiyetten dolayı teşekkür ederim.
Dr.Volkan YETER
Toplum Sağlığı Merkezi Başkanı
