Depremde mobil iletişimin aksaması GSM operatörlerinin kapsama sorunlarını gündeme getirdi. Depremden önce küresel kuruluşlara yapılan bildirimde GSM şirketlerinin Türkiye’nin tamamında kapsamaya ulaşamadığını belirttikleri ifade edildi.
Kapsama konusunda evrensel hizmet fonu başlığı altında toplanan kaynakların akıbeti de yeni tartışma konularından biri oldu.
Kamuoyu afet anında ilk kritik saatlerde iletişim altyapısının etkin bir şekilde kullanılabilmesi açısından Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaşanan iletişim aksaklıklarını irdelemeye devam ediyor.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından ilk günlerde yaşanan aksaklık meselenin ne kadar kritik olduğuna dikkat çekerken, bu depremlerden iki hafta sonra yaşanan Hatay merkezli depremde de aynı sıkıntıların baş göstermesi konunun aciliyetine işaret etti.
Depremin ilk günlerinde alçak yörünge uyduları, insansız hava teknolojileri ve diğer alternatiflerin etkin bir şekilde kullanılamadığı görülürken, afet anında en temel çözümlerden biri olan gezici baz istasyonlarından da yeterli verim alınamadı.
Bu istasyonların kapasitesi konusundaki eksikliklerle birlikte, söz konusu istasyonlara enerji temininde yaşanan aksaklıklar da bu iletişim alternatifinin deprem anındaki yoğun iletişim ihtiyacını karşılamamasına yol açtı.
Bloomberg HT’ye konuşan uzmanlar deprem anında ortaya çıkan kapsama sorununun deprem öncesine uzanan bazı yönlerine dikkat çekti.
Sektör meclisinde kapsama sorunu gündemi
Uzmanlar, depremden önce Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) telekomünikasyon sektör meclisi toplantısında Türkiye’nin genelinde kapsama konusunun gündeme geldiğini ifade etti.
Bulut şirketlerinin Twitter, Youtube ve Netflix gibi şirketlere erişimle ilgili raporlama yaptığını belirten telekomünikasyon uzmanları bu platformlara hangi ülkeden, kaç kullanıcının ne zaman ve nasıl eriştiğiyle ilgili bilgi verdiğini, bu verilen verilerle ortaya çıkan raporlamada bir kapsama alanı-hız haritası oluştuğunu ifade etti.
Küresel olarak mobil operatörlerden ve telekomünikasyon sektörüyle ilgili şirketlerden oluşan GSM Association (GSMA) tarafından yayımlanan bir küresel kapsama haritası olduğunu belirten uzmanlar depremden önce Turkcell’in haritasının farklı olduğunu, bu haritada her yerde kapsama olmadığının belirtildiğine dikkat çekti.
Depremden sonra yaşanan aksaklıkların ardından eleştirilerin ortaya çıkışıyla şirketlerin gönderdiği haritada bu kez tüm Türkiye’yi kapsadıkları yönünde raporlama yaptıkları belirtildi.
Evrensel hizmet fonu kaynağına ne oldu?
Kapsama konusunda gündeme gelen konulardan birisi de evrensel hizmet fonu adı altında toplanan kaynaklar oldu.
Evrensel Hizmet Kanunu ile düzenlenen fonla kapsama olanı olmayan yerlerde iletişim sağlanmasını temin etmek amaçlanıyor.
İlgili kanunda amaç tam olarak şöyle ifade ediliyor: Kamu hizmeti niteliğini haiz, ancak işletmeciler tarafından karşılanmasında mali güçlük bulunan evrensel hizmetin sağlanması, yürütülmesi ve elektronik haberleşme sektörü ile bu Kanun kapsamında belirlenen diğer alanlarda evrensel hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmesi.
2005 yılında yürürlüğe giren fonun nerede, nasıl kullanıldığı, GSM operatörlerinden kesilen kaynakların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı da soru işaretleri olarak öne çıktı.
