Son zamanlarda Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına hakaret edenler çoğalıyor. Hatta bu ülkede Kurtuluş Savaşı’nda “keşke Yunan galip gelseydi” diyen İslamcı tarihçiler var!
İnsan Türk olur da nasıl Atatürk’ten yana olmaz? Onlar Cumhuriyeti, insan gibi yaşamamızı sağlamak için kurdular.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarını karalamaya çalışanların da, Osmanlı torunlarının da, Cumhuriyet çocuklarının da bilgilenmesi için yazıyorum: Gerçekleri okusunlar, öğrensinler…
Emperyalist ülkelere karşı ‘Kurtuluş Savaşı’ veren ve Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları Osmanlı’nın tüm borçlarını üstlenerek işe başladılar. Hem memleketi kalkındırmak hem Türk milletinin kaderini değiştirmek için bir taraftan yatırımlar yaparken, bir taraftan da Osmanlı borçlarının taksitlerini ödediler. Çok kısa bir zamanda harabeye dönmüş ülkeyi ayağa kaldırarak, tek kuruş dış borç almadan hayati tüm yatırımları yaptılar. Türk parasını değerli hale getirdiler!
Ve unutmayın! Atatürk, bu mucizevi devrimler ve ekonomik seferberliğe 12.3 milyon nüfus ve 45 dolarlık kişi başına düşen milli gelirle başladı. Ülkenin yetişmiş nitelikli eleman eksikliği ve eğitim seviyesinin düşüklüğü hatta okur-yazar oranının yüzde 5’lerde olduğu da hesaba katılırsa Atatürk’ün nasıl bir imkânsızı başardığı ve neden Birleşmiş Milletler ve Time Dergisi tarafından gelmiş geçmiş en büyük lider seçildiği de daha iyi anlaşılır.
Cumhuriyeti kuran kadrolar ‘karma ekonomi’ sistemini uyguladılar; hem Devletçi, hem Milliyetçi, hem de halkçıydılar. Ama en önemlisi de Cumhuriyetçi, Laik ve Devrimciydiler.
Cumhuriyet’in ilk 15 yılında; yani 1923-1938 yılları arasında neler yapmadılar neler?
Şöyle ki; 1923’te Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nu, 1924’te Gölcük’te ilk tersane ünitesini, Devlet Demiryollarını kurdular. İstanbul – Ankara arasında ilk yolcu uçağı seferi yapıldı. Türkiye İş Bankası kuruldu. Ankara ilk planlı şehir olarak tanzim edildi. Türkiye Tütüncüler Bankası kuruldu. İlk milli sigorta Anadolu Sigorta faaliyete geçirildi. Bursa’da Karacabey Harası, İstanbul’da Liman İşleri inhisarı kuruldu.1920’de Atatürk tarafından kurulan Anadolu Ajansı, Anonim Şirkete dönüştürüldü.
Gazi Orman Çiftliği kurulmaya başlandı.
1925’te Eskişehir Cer Atölyelerinde demiryolu malzemesi üretecek birimler hizmete girdi. Adana Mensucat Fabrikası üretime başladı. Türkiye’nin ilk betonarme köprüsü Menderes Nehri üzerine yapıldı. İlk Cumhuriyet altını basıldı. Tayyare Cemiyeti’nin katkılarıyla Ankara’da Türk yapımı ilk planör uçuruldu. Meclis’te Şeker Fabrikaları kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1926’da Demir Çelik Sanayi’nin kurulmasına ilişkin kanun yayımlandı. Türk Telsiz Telefon Şirketi kuruldu. Eskişehir Uçak Bakım İşletmesi açıldı. Yabancı gemilere tanınan ayrıcalıkları kaldıran Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi. İlk şeker fabrikası olan Alpullu Şeker Fabrikası işletmeye açıldı. Ankara otomatik telefonu işletmeye açıldı. İstanbul’da inşaat demiri üreten ilk haddehane açıldı. Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri kuruldu. Kayseri Uçak ve Motor Fabrikası açıldı. Bakırköy Çimento Fabrikası kuruldu. Uşak Şeker Fabrikası işletmeye açıldı.
1927’deTeşviki Sanayi Kanunu kabul edildi. Bünyan Dokuma Fabrikası hizmete girdi. Ankara – Kayseri demiryolu açıldı. Samsun – Havza – Amasya demiryolları açıldı. Bursa Dokumacılık Fabrikası açıldı. İlk basketbol ligi düzenlendi.
1928’de Anadolu Demiryolu Şirketi yabancılardan satın alındı. Haydarpaşa-Eskişehir-Konya ve Yenice-Mersin Demiryolları yabancılardan satın alındı. Ankara Çimento Fabrikası açıldı. Ankara Numune Hastanesi açıldı. Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü kuruldu. İstanbul Bomonti’de Türk Mensucat Fabrikası hizmete girdi. Amasya – Zile demiryolu açıldı. Malatya Elektrik Santralı açıldı. Kütahya – Tavşanlı demiryolu açıldı. İstanbul’da Üsküdar, Bağlarbaşı ve Kısıklı’da tramvay hatları açıldı.
1929’da Gaziantep’te Mensucat Fabrikası işletmeye açıldı. Mersin- Adana demiryolu yabancılardan satın alındı. Ayancık Kereste Fabrikası açıldı. Trabzon Vizera Hidroelektrik Santralı hizmete girdi. İstanbul’da Fatih-Edirnekapı Tramvay Hattı hizmete girdi. Anadolu-Bağdat, Mersin- Tarsus Demiryolları yabancılardan satın alındı. Haydarpaşa Limanı yabancılardan satın alındı. Kütahya- Emirler, Fevzipaşa-Gölbaşı demiryolları açıldı. Paşabahçe Rakı ve İspirto Fabrikası hizmete girdi.
1930’da Ankara – Sivas Demiryolu Hattı ulaşıma açıldı. Mecidiyeköy Likör ve Kanyak Fabrikası açıldı. Kayseri – Şarkışla demiryolu açıldı. İstanbul Galata Köprüsü’nden 70 yıldan beri alınan köprü geçiş ücreti kaldırıldı.
1931’de Bursa- Mudanya demiryolu yabancılardan satın alındı. Gölbaşı – Malatya demiryolu açıldı. Tekel Genel Müdürlüğü kuruldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kuruldu.
1932’de Devlet Sanayi Ofisi kuruldu. Samsun- Sivas demiryolu açıldı. Diyarbakır Tekel Rakı Fabrikası işletmeye açıldı. Sanayi Teşvik Kanunu ile toplam 1473 işletme teşvikten yararlandırıldı. İzmir Rıhtım İşletmesi yabancılardan satın alındı. Türkiye Sanayi Kredi Bankası kuruldu. Kütahya – Balıkesir demiryolu açıldı. Ulukışla – Niğde demiryolu açıldı.
1933’te Eskişehir Şeker Fabrikası açıldı. Sümerbank resmen faaliyete geçti. İstanbul – Ankara arasında düzenli uçak seferleri başladı. Adana-Fevzipaşa demiryolu açıldı. Ulukışla – Kayseri demiryolu açıldı. Yerel Yönetimlere finansal yardım için İller Bankası kuruldu. Zonguldak Yatırım Bankası ve Kayseri Milli İktisat Bankası kuruldu. Havayolları Devlet İşletmesi kuruldu. Samsun- Çarşamba demiryolu hattı yabancılardan satın alındı. Halk Bankası kuruldu. Ankara’da Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı.
1934’te Bandırma- Menemen- Manisa demiryolu yabancılardan satın alındı. İzmir -Kasaba demiryolu yabancılardan alınarak devletleştirildi. Keçiborlu Kükürt Fabrikası üretime başladı. Turhal Şeker Fabrikası açıldı. Isparta Gülyağı Fabrikası üretime başladı. Kayseri Uçak ve Motor Fabrikasında yapılan ilk uçağın deneme uçuşu yapıldı. Basmane (İzmir) – Afyon demiryolu yabancılardan satın alındı. Sümerbank Bakırköy Bez Fabrikasının açılışı yapıldı. İlk Süttozu Fabrikası Bursa’da açıldı. Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası işletmeye açıldı. Demiryolu Elazığ’a ulaştı.
1935’te Aydın Demiryolları yabancılardan satın alındı. Amortisman Sandığı kuruldu. MTA Enstitüsü kuruldu. Etibank kuruldu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kuruldu. Türkkuşu kuruldu. İstanbul Rıhtım Şirketi yabancılardan satın alındı. Ankara’da Troleybüs hattı işletmeye açıldı. Fevzipaşa – Ergani – Diyarbakır demiryolları açıldı. Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası üretime başladı. Zonguldak Türk Antrasit Fabrikası işletmeye açıldı. Afyon – Isparta demiryolu açıldı. Sümerbank Kayseri Dokuma Fabrikası’nın açılışı yapıldı. Ankara Mamak’ta Gaz Maskesi Fabrikası açıldı.
1936’da Kabotajın Deniz Yolları İdaresi’ne geçmesi sağlandı. Ankara Çubuk Barajı açıldı.
Edirne-Sirkeci Şark Demiryolları yabancılardan satın alındı. Haydarpaşa Numune Hastanesi hizmete girdi. Sümerbank Malatya İplik ve Bez Fabrikası kuruldu. İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası hizmete girdi. Elazığ Şark Kromları İşletmesi kuruldu. İzmir Havagazı Şirketi yabancılardan satın alındı. İstanbul Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı. SEKA’nın İzmit’teki fabrikasında ilk kâğıt üretildi.
1937’de Sümerbank Konya Ereğlisi Dokuma Fabrikası üretime başladı. Kozlu Kömür İşletmeleri yabancılardan satın alındı. Çatalağzı – Zonguldak demiryolu açıldı. Ankara’da ilk Bira Fabrikası kuruldu. Toprakkale – İskenderun demiryolu yabancılardan satın alındı. Ankara’da Motorlu Tayyarecilik Okulu açıldı. Urfa’da Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği açıldı. Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası açıldı. Denizbank kuruldu. İstanbul ve Trakya Demiryolları yabancılardan satın alındı. Diyarbakır – Cizre Demiryolu açıldı. Yozgat Termo-Elektrik Santralı hizmete girdi.
1938’de Gemlik Suni İpek Fabrikası açıldı. İzmir Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı. Ankara Radyoevi hizmete girdi. Divriği Demir Madenleri üretime başladı. Bursa Merinos Fabrikası faaliyete geçti. Murgul Bakır İşletmeleri satın alındı. Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü kuruldu. Eskişehir İspirto Fabrikası açıldı. İstanbul Elektrik Şirketi yabancılardan satın alındı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kuruldu. Sivas – Erzincan demiryolu açıldı. Giresun’da Fiskobirlik kuruldu.
10 Kasım 1938’te Atatürk’ün ebediyete intikalinden sonraki yıllarda da fabrikalar, limanlar kurulmaya devam etti. Devlet kuruluyor, Osmanlı’dan kalan borçlar ödeniyordu. Borç ödenirken dış borç alınmıyordu. Dünya büyük ekonomik krizini yaşarken, II. Dünya Savaşı’nda milyonlarca insan ölürken, Türkiye kalkınma hamlesine kesintisiz devam ediyordu.
TÜRKİYE SEFALETE SÜRÜKLENİYOR
Cumhuriyet’in son 15 yılında ise, Türkiye’nin dış borç stoku 438 milyar doları aştı. 2017 yılsonu itibariyle Türkiye’nin 138 milyar dolar kamu, 308 milyar doları özel sektör olmak üzere 438 milyar dış borcu bulunuyor. Türkiye’nin sırasıyla borçlu olduğu ülkeler; İngiltere, Almanya, ABD, Hollanda, Lüksemburg, Bahreyn, Avusturya, Fransa, Japonya, Belçika, Cayman Adaları, Çin, BAE ve İtalya’dır.
Bu borç yüksek ve büyük bölümü kıs vadelidir. Türkiye için dış borç stoku risk oluşturuyor. Türkiye’nin ekonomisi alarm veriyor! Herkesçe de bilinen bir gerçek var: Müzik değiştiğinde dansta değişir. Dünya sanayisinde müzik değişti ve Türkiye’nin de yeni müziğe göre dans etmesi gerekiyor. Türkiye’nin pistte kalması önemlidir ama Türkiye yeni müziğe göre dans edeceği yerde Kırıkhan çiftetelli (halay) oynuyor.
Aslında Türkiye’nin dış borcunun büyüklüğü değil, borcun harcandığı yer önemlidir. Ekonomi sadece inşaatla canlı tutulamıyor! Çünkü dış ülkelerden alınan borç ile teknolojiye, sürdürülebilir üretime yatırım yapılmıyor. Dış borç inşaat gibi, sınır güvenliği gibi noktalara harcanıyor. Bu yüzden de Türkiye teknolojide geri kalıyor. Ekonomi içeride inşaat, ihracatta ise tekstille canlı tutulmaya çalışılıyor. Bu da sıkıntıya yol açıyor. Hem istihdam sahası açılamıyor hem de üretim ve vergi gelirleri artmıyor. Dış borçtan daha fazlası kazanılamıyor.
Türkiye 2003 ile 2017 yılları arasındaki son 15 yılda 553 milyar dolar cari açık verdi. Dolayısıyla da Türkiye’nin cari açığı dış borca dönüşüyor. İktidar, Cumhuriyet’in tüm varlıklarını sata sata bitiremiyor ama yetmiyor. Şimdilerde de Atatürk döneminde kurulan 14 şeker fabrikasını satıyor. Toplanan Devlet gelirleri ve dış borçlar da yetersiz kalıyor! Bu defa da tüketim mallarına, ilaca ve hizmetlere fahiş zamlar yapılıyor. Soygun büyük! Ayrıca 2018’i atlatmak için 210 milyar dolar daha dış borç aranıyor!
Dahası da var: Türkiye genelinde küçük şirketler kepenek kapatıyor. İktidar görmemezlikten gelse de; köylü, çiftçi, emekçi, emekli çaresiz, perişan. Küçük esnaf iflas ediyor. Bir taraftan da “Zeytin Dalı” operasyonu devam ediyor. Mehmetçik Suriye topraklarında kahramanca savaşıyor ama sınır ötesinden gelen şehitlerimizin, gazilerimizin ana, baba, kardeş, eş ve çocuklarının feryadı yüreklerimizi dağlıyor.
Sözün özü: Dış borç ve hedefi belirsiz siyaset yüzünden Türkiye sefalete sürükleniyor.
